Yalansız yaşam olur mu? / Selim Yalçın yazdı

Çocuklara küçük yaştan itibaren yalan söylemenin ne kadar kötü bir şey olduğu anlatılır.

Çok geçmeden, o çocuk aslında kendisine yalan söylemenin kötü bir şey olduğunu anlatan ve yasaklayan  o büyüklerin sürekli yalan söylediklerini keşfeder.

Yalanı  ihbar etmemek yalana ortak olmak demektir.

Çocuk yalan söyleyeni yakaladığı an ve bunu belli ettiği zaman da sanki kendisi yalan söylemiş gibi azarlanır, tepki görür.

 En çok da söylenen de ’Büyüklerin işine karışma ‘cümlesidir.

Çocuk bu cümleyi işittiğinde ne hisseder ; yalan söylemek büyüklere mahsus bir şey veya başkasının söyledigi  yalanı ihbar  etmemenin hakkında hayırlı bir şey olduğunu düşünür.

 Böylece yalandan suç ortaklıgı  dönemine geçilir.

Daha sonra da yalanın çeşitlerini keşfetme dönemi başlar ve bir  ömür boyu devam eder.

Batılılar ’da  yalanı  ayırt etmek için  ‘beyaz yalan’ diye bir kavram uydurmuştur.

Beyaz yalan zararsız yalan anlamına  gelir .

Daha kötü bir durumun ortaya çıkmasını engelleme amaçlı yalan yani’ faydalı yalan ‘da  aynı kavramla ifade edilir.

Yalanlar arasında ilk ayırım , kötü bir duruma düşmemek için söylenen yalanla  kendini başkaları karşısında  avantaj ya da çıkar sağlamak için söylenen  yalan arasında  yapılır.

Birinci tür yalan  korku ile söylenmiş yalandır .Çiftlerin birbirine  söylemiş olduğu yalanlar, öğrencilerin  öğretmenlerine ,memurların müdürlerine, müdürlerin amirlerine ,işçilerin usta başına, çırağın ustaya  söylediği  yalanlar bu kategoriye girer.

Karşıdaki kişi lafı  daha fazla uzatmasın diye taraflardan biri karşı tarafın saçmalamasından bıkar  ve ‘haklısısın  deyip laf dayağından kurtulmaya çalışır.

İnsanların kendilerine  haksız çıkar sağlamak  amacı ile   söyledikleri türden yalanı savunan henüz çıkmamıştır.

Kendine çıkar sağlamak , başkasının hakkından çalmak anlamına gelir ki  bu da medeni dünyada aşağılık ve adice bir davranış olarak algılanır.

Kendilerine çıkar sağlamak amacı ile yalan söyleyenler bir hayli de pişkin olurlar.

Yalanları yüzlerine vurulduğu zaman arsız  arsız  gülerler. Sanki yüzleri cıncık ile sıyrılmıştır.

Yalan  ile ilgili çeşitli bilimsel çalışmalarda yapılmıştır. Birinci si tabii ki’ PARA’ dır.

Kişisel çıkar sağlamak amacı ile  söylenen ve de  abartılan  yalanları kapsar.

 İkinci si ise ‘ SEKS’   üçüncüsü  ise  ‘ OKUMAK’  tır.

İnsanlar kendi cinsel faaliyetlerini abartarak anlatma konusunda eşittir.

 Kimi bunu düpedüz yalan söylürek  yapar  kimisi de  ‘yalan yakın doğru’  söylüyerek  yapar.

Okumak ile ilgili yalanlar  üçüncü  ve en yaygın yalan türü olarak , tabii ki toplumun  hem an alt kesiminde  hem de  en üst kesiminde  yaygındır.

 Alt sınıflardan kimse filanca kitabını okuduğunu söylüyerek  yalan atmayı  düşünmez.

Çünkü böyle bir yalan ile prim yapması söz konusu olmaz.

Toplumun nabzını tutmayı amaçlayan kamuoyu araştırmalarında  sık sık  ‘kaç kitap okudunuz,hangi gazete ve kitapları   okuyursunuz tarzında  sorular sorulur.

Tabii ki  bu istatistikler hep yüksek çıkar.

‘Yalan yakın doğru  ya da  ‘dogruya yakın ‘ yalan  gibi  fiiller  ise çok çalışmayı gerektirmektedir. Bunların başarı oranıyla kalitesi, bunu  kullanan kişinin  deneyimi zekası  çok yakından  bağlantılıdır.

Yalan olmasaydı  hayatımız  bir çok  yönü ile gereksiz  güçlüklerle dolu olurdu.