3. Selim’den yabancı gemicilere: Bir daha olursa katlederim

Osmanlı Sultanı 3. Selim (1798-1808) Osmanlı’da modernleşme çalışmalarını başlatan padişahlardan ilki olarak bilinir. Şehzadeliği döneminde müzik ve sanatla yakından ilgilenen Sultan Selim’in kendi yaptığı musiki besteleri de var. Tarih arşivlerinden o dönemlere ait bir hat daha gün yüzüne çıktı. Selçuk Üniversitesi’nde doktora öğrencisi Muhammed Özler’in paylaştığı belgeye göre, Sultan sarayın deniz tarafından gürültülü bir şekilde şarkı söyleyerek geçen yabancı gemicilerden rahatsız oluyor. Sadrazam sefer veya başka bir sebeple İstanbul dışında olduğu için onun yerine vekâlet eden sadaret kaymakamına bir hat (resmi yazı) yazıyor.

‘ELÇİLERE TEMBİH EYLE’

Hatta şu ifadeler yer alıyor: “Kaymakam Paşa! Bu gece sabaha yakın Frenk gemicileri sandal ile türkü çağırarak saray önünden geçtiler ve birkaç defadır ediyorlar. Reis Efendi’ye yine tenbih eyle. Bilcümle elçilere ve Frenklere tenbih eylesin. Bir dahi öyle edepsizlik etmesinler. Her kim olur ise bilaaman katlederim. Sonra bizim adamımızdır derlerse Reis Efendi’ye infial ederim. Şedid tembih eyleyesin.”

‘YERİNDE BİR İKAZ’

Bu yazıyı Hürriyet’e değerlendiren Prof. Dr. İlber Ortaylı “Padişah protokol kurallarını hatırlatmış. Gayet yerinde bir ikaz. Sarayın önünden öyle velvele ile geçmek olmaz. ‘Reis Efendi’ diye geçen kişi divan üyesi reisülküttap. Bir bakıma ‘hariciye nazırı’, elçilerle o muhatap oluyor çünkü” dedi.