“Bir cam şişe bir ormanı, bir izmarit milyonlarca canlıyı yok edebilir”

Orman yangınları bu yıl da binlerce hektar alanı yok ederken, çıkan 4477 yangında yaklaşık 56 bin futbol sahası büyüklüğünde alana tekabül eden 70 milyon ağaç kül oldu. Yangınların yüzde 96’sı insan kaynaklı olarak gerçekleşirken, anız yakılmasının yanı sıra ormanlara atılan şişe, izmarit gibi atıklarda yangınlara sebep oldu. Atık Yönetimi Derneği Başkanı Ali Rıza Öner, bu yıl yangınların söndürülmesi ve daha sonra bu alanların rehabilitasyonu için harcanacak tutarın 350 milyon dolar (14.2 milyar TL) olarak hesaplandığını belirterek, “Bir cam şişe bir ormanı, bir izmarit milyonlarca canlıyı yok edebilir. Bunun için parolamız ‘ormana çöp bırakma, gördüğün çöpü topla, yangın riskini 112’ye bildir, sıfır atık kültürünü doğada da uygula’” dedi.

Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, bir grup gazeteciye yaptığı değerlendirmede Türkiye, “2025 yazında da orman yangınlarıyla zorlu bir mücadele veriliyor. Yangınların ardındaki nedenler incelendiğinde, doğal olaylardan çok insan kaynaklı ihmaller öne çıkıyor. Cam şişeler, plastik çöpler ve sigara izmaritleri gibi sıradan atıklar, yazın kavurucu sıcaklarında yangın tetikleyicisine dönüşüyor” ifadelerini kullandı.

ATIKLAR BOMBA GİBİ YANGINI TETİKLİYOR

Cam ve plastik atıklar ile izmaritlerin ormanın sıcak, kuru ve rüzgârlı ortamında birer bomba gibi davranarak ilk kıvılcımı ateşlediğini anlatan Öner, “Ocak-Temmuz 2025’te 4477 yangın çıktı. Söz konusu dönemde 40 bin hektar alan yandı. Yanan bu alan 56 bin futbol sahası büyüklüğe denk geliyor. Hektar başına ise 1000-2500 ağaç düştüğü hesaplandığında 70 milyon ağaç yandığı tahmin edilmektedir. Yangınların yüzde 96’sının insan kaynaklı olduğu hesaplanıyor” dedi.

14.2 MİLYAR TL’LİK ZARAR

Orman Genel Müdürlüğü’nün benzeri bir büyüklükteki alanın söndürülmesi ve rehabilitasyonu için harcadığı bütçenin bugünkü enflasyona evrilmesi ile bu yangınların Türkiye ekonomisine zararının 350 milyon dolar (14.2 milyar TL) olduğunun hesaplandığını anlatan Öner, şunları kaydetti:

“Yangın söndürme operasyonları için 27 uçak, 105 helikopter, 14 İHA, 25 bin personel, 6 bin kara aracı kullanılmıştır. Hava filosu 8884 sorti yaparken, 29 bin 575 ton su bırakılmıştır. Kiralık uçak ve helikopterlerin saatlik bedelinin 5-15 bin dolar arasında değişken kiralama ücreti bulunmaktadır. Personel maaşları, fazla mesai, konaklama, yakıt, yemek, bakım gibi maliyetlerde göz önünde bulundurulduğunda sadece söndürme işlemleri için 6-8 milyar TL arasında bir bütçe harcandığı tahmin edilmektedir. Aynı şekilde yanan alanların ağaçlandırılması da büyük bir maliyet gerektirmektedir. OGM’ye göre 1 hektarın yeniden ağaçlandırma maliyeti 196 bin TL’dir. 40 bin hektar alanın ağaçlandırılması için ise gerekli rakam 7.8 milyar TL’dir. Yani söndürme ve rehabilitasyon için toplam 350 milyon dolar (14.2 milyar TL) harcama yapıldığı ve yapılacağı görülmektedir.”

ORMANA ÇÖP BIRAKMA

“Yangını söndürmek zaman alır, maliyetlidir ve telafisi mümkün olmayan kayıplar getirir. Ama yangını önlemek, bir çöpü toplamak kadar basit olabilir” diyen Öner, “Bir cam şişe bir ormanı, bir izmarit milyonlarca canlıyı yok edebilir. Bunun için parolamız ‘ormana çöp bırakma, gördüğün çöpü topla, yangın riskini 112’ye bildir, sıfır atık kültürünü doğada da uygula’” dedi.