CHP İstanbul İl Kongresi’nin iptali kurultay davasını etkileyecek! 5 soruda Özel’in yolu

İstanbul 45. Asliye Hukuk Mahkemesinin CHP İstanbul il başkanı ve yönetimi ile üst kurul delegelerini görevden alan ara kararıyla beraber gözler 15 Eylül 2025’te Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülecek 38. Kurultay davasına çevrildi. Karar çok sayıda tartışmayı beraberinde getirirken Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) yönetimi çareyi, olağanüstü İstanbul kongresi için noter huzurunda delegelerden imza toplamakta buldu. Aydınlık’a konuşan CHP kaynakları, İstanbul delegelerinin şimdilik süreci izlediğini ve 15 Eylül’deki mahkemenin sonucuna bakacağını aktardı.

Kıdemli hukukçular İstanbul kararının doğurduğu soruları yanıtladı. 15 Eylül’de görülecek duruşmada CHP 38. Genel Kurultayının iptalini isteyen davacı tarafın vekili Avukat Onur Yusuf Üregen de Aydınlık’a konuştu.

HERKESİN AKLINDAKİ 5 SORU

‘İstanbul kararı 38. Kurultay davasını nasıl etkiler?’, ‘CHP Genel Merkezinin Gürsel Tekin’i ihraç etme girişimi mahkeme kararını ortadan kaldırır mı?’, ‘Noter yoluyla olağanüstü kongre fikri çözüm mü?’, ‘Hukuk mahkemeleri parti kongre ve kurultaylarına ilişkin karar verebilir mi?’, ‘Mahkeme kararlarını tanımama şansı var mı?’ soruları gündemde.

Tecrübeli hukukçular Nusret Senem, Uğur Üzer ve Erkin Etike tartışmalar üzerine değerlendirmelerde bulundu. Üç isim de İstanbul kararının, 15 Eylül’deki duruşmayı davacı lehine etkileyebileceğini söyledi. Gürsel Tekin’in tedbirli disipline sevkinin mahkeme kararını ortadan kaldırmayacağına vurgu yaptı. Atanan heyetin yetkili olduğunu belirtti.

MEDENÎ KANUN VE DERNEKLER KANUNU AYRINTISI

Kimsenin kararı tanımama hakkı olmadığının altını çizen Senem, Üzer ve Etike, noter yoluyla olağanüstü kongre fikrinin CHP’nin içinde bulunduğu duruma çözüm olmadığına dikkat çekti.

Hukuk mahkemelerinin parti kongre ve kurultaylarına ilişkin karar verip veremeyeceğine ilişkin Senem ve Üzer ‘Mümkündür.’ diyerek Hukuk Muhakemeleri Kanununun 389., 390., 391., 392. ve 394. maddeleri ile Medenî Kanun ve Dernekler Kanununu işaret etti. Etike ise “Bu ayrı bir tartışma konusu. Ben siyasi partilerle ilgili kararların Anayasa Mahkemesi tarafından verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Kanunlarımız bu noktada eksiktir.” yorumunu yaptı.

İşte değerlendirmeler…

‘HUKUK MAHKEMELERİ KARAR VEREBİLİR’

– Vatan Partisi Merkez Yürütme Kurulu Üyesi Nusret Senem:

“Hukuk Muhakemeleri Kanunu 389., 390., 391., 392. ve 394. maddelerinde açık olarak siyasi parti kongre usulsuzülüklerine dayanan iptaller anlatılır. Sebebi şudur: Siyasi Partiler Kanununda hüküm kurulamayan hallerde Medenî Kanun ve Dernekler Kanunundaki ilgili hükümler kullanılır. Mahkemelerin karar verip veremeyeceği yönünden bir tartışma yoktur. Mahkemeler bu konularda karar verebilir. ‘Ceza davası kesinleşmeden hukuk mahkemeleri böyle bir karar verebilir mi?’ ancak bu tartışma konusu olabilir. Orada da hukuk mahkemeleri ceza davalarının sonucunu beklemek zorunda değildir. Deliller varsa bunları değerlendirme yetkisine sahiptir. Tedbir kararı alabilir. Tarafların da itiraz hakkı vardır. Zaten bu da yapılmış. Bu konularda Anayasa Mahkemesini yetkili gören yaklaşımlar da yanlıştır.

‘İÇİNDE BULUNDUĞU DURUMA ÇÖZÜM DEĞİL’

“Tedbir kararında davacının talep ettiği il delegelerini uzaklaştırma istemi mahkemece reddedilmişti. Dolayısıyla il delegeleri görevlerinin başında. Onların tüzük gereği yapabilecekleri işlemler geçerli olur. Fakat bunun da geçici yönetiminin görevini şu anda etkilemesi mümkün değil. Ancak kongreyi toplayıp yeni yönetimi seçerlerse devreye girerler.

“Olağanüstü kongre talebini sunacakları yer yine geçici yönetim. Geçici yönetim buna uymayabilir. Genel merkez devreye girebilir. Davacı olağanüstü kongre girişimine ve reddedilen taleplerine karşı istinafa başvurabilir ve tedbir de isteyebilir. Karşılıklı davalarla uğraşırlar. CHP’nin içinde bulunduğu duruma çözüm olacağını sanmıyorum.”

‘ATANANLAR YETKİLİ VE GÖREVİNİ YAPABİLİR’

– Avukat Uğur Üzer:

“Mahkemenin tayin ettiği kuruldaki bir kişiyi parti düzeni içinde ihraç istemiyle disipline tedbirli sevk kararı parti tüzel kişiliği içinde anlamlı olabilir. Ancak bu mahkeme kararını ortadan kaldırmaz. Mahkeme beni bile atayabilirdi. CHP üyesi olma şartı yok. Her Türk vatandaşını atayabilir. Atanan isimler yetkilidir ve görevini yapabilir.

“Mahkemeler siyasi parti kongreleriyle ilgili kararlar verebilir. YSK dahil seçim kurulları önlerindeki meseleyle ilgili karar verir. Bu prosedür gereğidir. Olayların sonradan ortaya çıktığına özellikle dikkat çekiyorum. Burada Türk Ceza Kanunu ihlâli var. Bu ihlâlle irade sakatlamışsa iptal kararı verilebilir.

“Karar verilmiştir ve uygulanacaktır. Tanımama durumu söz konusu olamaz. Mahkeme kararının tanınmaması, olayı Karadeniz fıkrasına çevirir. ‘O beni tanımaysa, ben onu hiç tanımayrum.’ durumu olur.”

‘NOTERLİ KONGRE KARŞILIKSIZ BİR HAREKET’

– Avukat Erkin Etike:

“İstanbul kararı, 38. Kurultay davasını doğrudan etkilemez. Ancak dolaylı olarak etkileyebilir. Ankara mahkemesi bu kararı dikkate almak zorunda değildir çünkü bu bir geçici tedbir kararı. Fakat dikkate alırsa da ‘Neden aldın?’ da denemez. Hakimin takdirindedir.

“İhraç istemiyle tedbirli sevk kararı parti içini bağlar ama geçici kurul üyeliğini etkilemez. Geçici kurulun ve ismi geçenlerin görev yapmasına da engel olamaz.

“Noter yoluyla olağanüstü kongre toplama girişimi bir kaçış yolu inşası. Mahkeme yine karar vererek bunu da durdurabilir. Karşılıksız bir hareket.

‘İCRA MÜDÜRLÜĞÜ ORAYA OTURTUR’

“Mahkeme kararlarını yerine getirmekle görevli yer icra müdürlükleridir. Karar kabul edilmez ve bir direniş olursa davacı taraf kararın yerine getirilmesini talep eder. İcra müdürlüğü de devreye girer. Müdürlük geçici kurul heyetini arabaya bindirir, hep beraber gidilir, kilitliyse açılır, oraya oturturlar. Zor çıkarılması durumunda kolluk gücü kararı uygulamak ve zoru etkisiz kılmaz üzere devreye girer.

“CHP tarafından istenilen karar çıkana kadar farklı mahkemelere başvurular yapıldığı tepkisi de var. Tabi böylesi çoklu ve farklı başvurularda bütün bunların ilk başvurunun yapıldığı yerde birleştirilmesi hukukun gereğidir. Hukuk mahkemelerinin siyasi partilerle ilgili meselelerde yetkili olup olmadığı ise ayrı bir tartışma konusu. Ben siyasi partilerle ilgili kararların Anayasa Mahkemesi tarafından verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Kanunlarımız bu noktada eksiktir.”

38. Kurultay’ın iptalini isteyenlerin avukatı: ‘Mutlak butlan istemimizi güçlendirdi’

15 Eylül’de görülecek olan davada CHP 38. Kurultayı’nın iptalini isteyen davacı Lütfü Savaş ve beraberindeki delegelerin vekili Avukat Onur Yusuf Üregen süreçle ilgili Aydınlık’a konuştu. İstanbul kararının öngördükleri bir karar olduğunu belirten Üregen büyük kurultay davasında da aynı yönde bir karar beklediklerini söyledi. 15 Eylül’de karar çıkmaması için herhangi bir neden kalmadığını öne süren Üregen şunları kaydetti:

“İstanbul İl Kurultayı kararı zaten beklediğimiz bir karardı. Büyük kurultay davasını da aynı yönde etkileyeceğini düşünüyoruz. İstanbul’daki görevden uzaklaştırılan 196 delege büyük kurultayda da oy kullandığı için mutlak butlan istemimizi güçlendiren bir karar. 15 Eylül’e kadar bekleyeceğiz. Herhangi bir ara girişimimiz olmayacak. 15 Eylül’de karar çıkmasını bekliyoruz. Dava hakimi de ceza dosyalarını bir görelim demişti. Karar çıkmaması içi herhangi bir neden yok.”

‘15 Eylül’den önce olmayacağını düşünüyoruz’

38. Kurultay’ın iptalini ve Ankara’daki ilgili davadan mutlak butlan kararını isteyen CHP’liler ise İstanbul delegelerinin şimdilik süreci izlediğini ve 15 Eylül’deki mahkemenin sonucuna bakarak Genel Merkezin noter huzurunda olağanüstü kongre çağrısına yanıt vereceğini öne sürdü. Çağrıya ilk günden anlamlı bir destek gelmemesini bunun kanıtı olarak gösteren CHP kaynakları şunları dile getirdi:

“CHP delegeleri bu süreci sakin ve akıllı bir şekilde değerlendirecektir. Çağrıya katılmak için 15 günlük bir süre var. Yani noter huzurunda olağanüstü kurultay toplama girişimine iştirak için son gün 18 Eylül’dür. Delege şimdilik süreci izliyor çünkü bu durum 15 Eylül’ü görmeye imkân veriyor. Genel Merkezin en geç yarın 350’den fazla imza toplaması lazım ancak bunun emareleri şimdilik yok ve 15 Eylül’den önce olmayacağını düşünüyoruz. Bu bir göz boyama girişimi ve 15 Eylül’deki mahkeme kararını etkilemeyecektir.” Kaynak: Aydınlık Gazetesi